فنل فتالئین (پودر) ۲۰ گرمی

فنول فتالئین
نام‌گذاری آیوپاک ۳۳-bis(4-hydroxyphenyl)isobenzofuran-1(3H)-one
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۷-۰۹-۸
پاب‌کم	۴۷۶۴
کم‌اسپایدر	۴۶۰۰
دراگ‌بانک	DB04824
KEGG	D05456
ChEMBL	CHEMBL63857
کد اِی‌تی‌سی	A06AB04
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES O=C1OC(c2ccccc12)(c3ccc(O)cc3)c4ccc(O)cc4
InChI InChI=1S/C20H14O4/c21-15-9-5-13(6-10-15)20(14-7-11-16(22)12-8-14)18-4-2-1-3-17(18)19(23)24-20/h1-12,21-22H  Key: KJFMBFZCATUALV-UHFFFAOYSA-N  InChI=1/C20H14O4/c21-15-9-5-13(6-10-15)20(14-7-11-16(22)12-8-14)18-4-2-1-3-17(18)19(23)24-20/h1-12,21-22H Key: KJFMBFZCATUALV-UHFFFAOYAH
خصوصیات
فرمول مولکولی	C20H14O4
جرم مولی	۳۱۸٫۳۲ g mol−۱
چگالی	۱٫۲۷۷ g cm−۳ at 32 °C
دمای ذوب	۲۶۰ °C
دمای جوش	‎N/A
انحلال‌پذیری در آب	Insoluble
انحلال‌پذیری در other solvents	Insoluble in benzene very soluble in ethanol and ether slightly soluble in DMSO

فنل فتالئین^[۱](به انگلیسی Phenolphthalein)یا فنل فتالین پودری ریزدانهٔ و سفیدرنگ و یک ترکیب شیمیایی (با چهار گونه ملکول مختلف) با فرمول C20H14O4 است. بطور معمول بعنوان شناساگر یا معرفی برای اسید و بازها استفاده شده و دارای دامنه کاربرد PH آن از ۳ تا ۷ است.
در محیط اسیدی بیرنگ و در محیط بازی قرمز ارغوانی است و از محلول واکنش آهسته آن در مدارس، برای شناساندن معرفها به دانش آموزان استفاده می شود. فنل فتالین در آب نامحلول است و اغلب در آزمایشها، آنرا با الکل رقیق میکنند. این ماده به خودی خود یک اسید ضعیف بوده و در محلول یون هیدروژن آزاد میکند.

موارد استفاده

فنل فتالین در گذشته بعنوان ملین و ضد یبوست نیز استفاده میشد، اما بخاطر خواص کارسینوژن و سرطانزایی بطور کامل از فهرست تجویز حذف گردیده است^[۲]. بطور عمده در شناسایی اسیدها و بازها کاربرد دارد. از ترکیبات آن با الکل و استفاده از آب اکسیژنه (پراکسید ئیدروژن) در آزمایشگاههای تشخیص طبی و در بیمارستان برای تشخیص خون مخفی(Occult blood test) در مدفوع استفاده میگردد^[۳].

آزمایش

کمی سدیم هیدروکسید را در مقداری آب بیندازید. سپس چند قطره فنل فتالئین را (که با الکل حل کرده‌اید) در این محلول بریزید، مشاهده خواهید کرد که رنگ محلول ارغوانی می‌شود. حال اگر کمی اسید استیک(CH3COOH) در آن بریزید، مشاهده می‌کنید که رنگ آن به حالت اول بازمی گردد. سپس کمی قلیاب یا سود سوزآور(سدیم هیدروکسید)در آن بریزید، خواهید دید که رنگ آن به ارغوانی باز می‌گردد. این تغییرات به خاطر اسیدی و بازی شدن محیط است. به طوری که وقتی فضا اسیدی می‌شود، رنگ فنل فتالئین بی رنگ می‌شود و وقتی محیط، بازی می‌شود، رنگ محلول ارغوانی می‌شود.

گونه	H3In+	H2In	In2−	In(OH)3−
ساختار
مدل
pH	<0	۰−۸٫۲	۸٫۲−۱۲٫۰	>13.0
شرایط	شدیداً اسیدی	اسیدی و خنثی	بازی	شدیداً بازی
رنگ	نارنجی	بی‌رنگ	صورتی مایل به ارغوانی	بی‌رنگ
تصویر

منابع

• “متن انگلیسی تعریف شده در دیکشنری آکسفورد . phenolphthalein“. فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. ۲nd ed. 1989.
• June K. Dunnick and James R. Hailey (November 1, 1996), “اثرات کارسینوم فنل فتالین(متن انگلیسی)”, Cancer Research 56 (21): 4922–۴۹۲۶, PMID ۸۸۹۵۷۴۵

متن pdf: آزمایش خون مخفی (دکتر اخلاقی و اورمزدی)